"Kaszubi: białe plamy, czarne podniebienie i różowe okulary. W kręgu stereotypów i wyobrażeń" - cykl 10. ogólnouczelnianych wykładów kaszubologicznych

Kaszubi: białe plamy, czarne podniebienie i różowe okulary.

W kręgu stereotypów i wyobrażeń

Cykl 10. wykładów kaszubologicznych w semestrze zimowym roku akademickiego 2024/25.

7 października – 16 grudnia 2024 r. (poniedziałek 17.00-18.30)   

Tryb online

• Link do spotkania

Czarne podniebienie? Skąd wziął się ten stereotyp? Otóż za czasów zaborów Prusacy porównywali Kaszubów do podległych im wyszczekanych psów, a psy mają czarne podniebienie. Kolejna anegdota głosi, że Kaszubi mają czarne podniebienie od zażywanej tabaki, a jeszcze inne, że są zwyczajnie wredni. (INSTAKASZUBKA, https://instakaszubka.pl/5-mitow-na-temat-kaszubow)

 Ktoś ma czarne podniebienie (frazeologizm) «ktoś jest szczególnie zły, groźny, złośliwy» (Uniwersalny słownik języka polskiego)

W tym roku wykłady dotyczyć będą stereotypów i wyobrażeń, jakie mają Kaszubi o sobie i inni o Kaszubach i kaszubszczyźnie. Planujemy obalanie powszechnie utrwalonych stereotypów. Opowiemy o faktach przemilczanych i miejscach niezbadanych (fraz. białe plamy) oraz objaśniać będziemy stereotypy, patrząc przez okular RÓŻnych dyscyplin naukowych.

W tym roku do udziału w cyklu wykładów kaszubologicznych zaproszeni zostali:

• prof. dr hab. Józef Borzyszkowski (IK w Gdańsku) HISTORIA                                                                           
• dr hab. prof. UG Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk (Wydział Filologiczny UG) LITERATUROZNAWSTWO
• prof. dr hab. Daniel Kalinowski (Uniwersytet Pomorski w Słupsku) LITERATUROZNAWSTWO
• dr Magdalena Lemańczyk (ISP PAN Warszawa) SOCJOLOGIA
• dr hab. prof. UG Monika Mazurek (Wydział Nauk Społecznych UG) SOCJOLOGIA
• prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński (Wydział Nauk Społecznych UG) SOCJOLOGIA 
• dr Aleksandra Paprot-Wielopolska (Wydział Historyczny UG) ETNOLOGIA
• dr Justyna Pomierska (Wydział Filologiczny UG) JĘZYKOZNAWSTWO
• dr hab. prof. UG Danuta Stanulewicz (Wydział Filologiczny UG) JĘZYKOZNAWSTWO
• dr hab. prof. UAM Tomasz Wicherkiewicz (UAM w Poznaniu) JĘZYKOZNAWSTWO

Wprawdzie kaszubskie przysłowie (mądrość ludowa utrwala stereotyp) mówi: Kaszëba mô cwiardą mòwã, ale mitczé serce, ale przybysze z głębi lądu nierzadko mówią, że Kaszubi są nieufni, mało otwarci na obcych, uparci, GBURowaci... Znów sami Kaszubi mówią o sobie, że są wytrwali, pracowici, pragmatyczni... Stereotypy funkcjonują w świadomości społecznej jako skrótowe, uproszczone i zabarwione wartościująco obrazy, mocno zakorzenione pozytywne albo negatywne wyobrażenia o osobach i grupach społecznych (etnicznych), które opierają się na powierzchownych obserwacjach i logicznie nieuprawnionych uogólnieniach: Kaszubi mają czarne podniebienie? Czy Kaszubi to Polacy? A może to górale, którzy nie załapali się na rejs do Ameryki ;) Rodzina kaszubska jest wielopokoleniowa, wielodzietna i katolicka? Czy kaszubski to język słowiański czy dialekt , gwara, a może zniemczony polski?  Uświadomienie sobie istnienia stereotypów na temat własnej grupy (narodowej/ etnicznej/ społecznej) daje szansę na większą otwartość na innych.

ORGANIZACJA CYKLU SPOTKAŃ

Każdy wykład składa się z dwóch części:

1) nagranie (ok. 30 minut, szukaj na YouTube, wydarzenie na Facebooku) do odsłuchania przed poniedziałkowym spotkaniem z prelegentem (będą publikowane kilka dni przed poniedziałkiem);

2) spotkaniem z prelegentem (MS Teams, poniedziałek 17.00-18.30, link podano wyżej), które otwiera przestrzeń dialogu.

Projekt jest realizowany przez Wydział Filologiczny wspólnie z Instytutem Kaszubskim, Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku i Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim, a finansowany w ramach zadania "Etnofilologia kaszubska" ze środków MSWiA.

Poprzednie cykle wykładów kaszubologicznych (nagrania)

2023 Baby, wiedźmy, czarownice…Odsłona II. Kobieta w języku i kulturze Kaszub i Pomorza  https://www.youtube.com/watch?v=4FYIg347DXk&list=PLb11qNzRge3WoKa6gzcdG2pKXoIZzhYrF

2022 Zrozumieć Kaszuby. W kręgu podstawowych zagadnień naukowych i społecznych https://www.youtube.com/watch?v=ZVAAQ0kk0AE&list=PLb11qNzRge3Xz7WKQrdUNBzkm9YXcABPO